Türkiye’nin sağlık turizmi sektöründe yaşanan hızlı büyüme ve uluslararası arenada artan rekabet, sektörün daha düzenli ve kaliteli bir yapıya kavuşturulması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu doğrultuda, 26 Nisan 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Uluslararası Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Hakkında Yönetmelik” ile birlikte, Uluslararası Sağlık Turizmi Yetki Belgesi artık yasal bir zorunluluk haline gelmiştir.
Yetki Belgesinin Stratejik Önemi
Uluslararası Sağlık Turizmi Yetki Belgesi, sadece yasal bir izin belgesi değil, aynı zamanda Türkiye’nin sağlık turizmi pazarını daha şeffaf, güvenilir ve rekabetçi hale getiren stratejik bir araçtır. Bu belge ile Türkiye, sağlık turizmi alanında uluslararası standartlara uygun, kaliteli hizmet sunan bir destinasyon olma hedefini somutlaştırmaktadır.
Belgenin Sunduğu Temel Avantajlar
Yasal Güvence ve İş Sürekliliği Yetki belgesi olmadan uluslararası sağlık turizmi faaliyeti yürütmek yasa dışıdır ve Bakanlık tarafından faaliyet durdurma ile sonuçlanır. Bu belge, operasyonel risk yönetimi ve iş sürekliliği için hayati öneme sahiptir.
Pazarlama ve Tanıtım Özgürlüğü Yetki belgeli kuruluşlar, reklam ve tanıtım kısıtlamalarından muaf tutulur ve resmi sağlık turizmi portallarında listelenme hakkı kazanır. Bu durum, kurumsal görünürlüğü ve hasta erişimini önemli ölçüde artırır.
Finansal Teşvikler Ticaret Bakanlığı’nın sağladığı hibeler, gelir vergisi indirimleri ve KDV muafiyeti gibi önemli finansal avantajlardan yararlanma imkanı elde edilir.
Kalite ve İtibar Artışı Belge, uluslararası standartlarda hizmet verdiğinizi kanıtlayarak hasta güvenini ve kurumsal itibarı yükseltir.
Sağlık Kuruluşları İçin Detaylı Başvuru Süreci
Hastaneler, tıp merkezleri, klinikler ve özel muayenehaneler için yetki belgesi süreci, Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda yürütülmektedir.
Temel Yetkinlik Kriterleri
1. Uluslararası Sağlık Turizmi Birimi Kurulması Yönetmeliğin 6. maddesine uygun olarak, özel bir birim kurulması zorunludur. Bu birimde görevlendirilecek sorumlu ve yardımcılar için belirli nitelikler aranır:
- Birim Sorumlusu: Türkiye’de hekimlik yapmaya yetkili, en az 5 yıl mesleki deneyimli (2 yılı kamu/özel sağlık kuruluşlarında), yabancı dil yeterliliği olan hekim
- Dil Yeterliliği: ÖSYM YDS’den en az 65 puan veya Avrupa Dil Portfolyosunda B2 seviyesi
- Birim Yardımcısı: Hekim olma zorunluluğu yoktur, ancak yabancı dil bilmesi gereklidir
2. Sağlıkta Kalite Standartları Puanı Hastaneler ve Ağız Diş Sağlığı Merkezleri (ADSM) için başvuru tarihinden önceki son değerlendirmede minimum 85 puan alınmış olması zorunludur. Klinik ve muayenehaneler şu anda bu kriterden muaftır, ancak standartlar yayımlandıktan sonra 6 ay içinde bu kriteri sağlamaları beklenmektedir.
3. Teknolojik Altyapı Gereksinimleri
- Uluslararası sağlık turistinin önceden bilgi alabileceği gelişmiş iletişim sistemi
- Yabancı hasta modülü olan otomasyon sistemi
- En az bir yabancı dilde aktif internet sitesi
Gerekli Evraklar
Sağlık kuruluşları için başvuru dosyasında bulunması gereken belgeler:
- Başvuru dilekçesi (ıslak imzalı ve kaşeli)
- Uluslararası sağlık turizmi birimi kuruluş dilekçesi
- Bakanlık ruhsat/geçici ruhsat ve faaliyet izin belgesi
- Ticaret sicil tasdiknamesi
- Sağlıkta kalite değerlendirme belgesi (85+ puan)
- Personel dil yeterlilik belgeleri ve SGK kayıtları
- HealthTürkiye Portal üyelik başvurusu
- Belge ücreti dekontu
Güncel Maliyetler (2025)
- Yetki Belgesi Harcı: 14.825 TL
- HealthTurkey Platform Üyelik Bedeli: 26.050 TL
- TÖMER Dil Sınavı: Kişi başı yaklaşık 5.000 TL
- Yabancı Hasta Kayıt Sistemi: Yazılım sağlayıcısına göre değişken
Aracı Kurumlar İçin Kapsamlı Süreç
Sağlık turizmi acenteleri için yetki belgesi alma süreci, çok daha karmaşık ve maliyetli bir yapıya sahiptir. Bu süreç, USHAŞ, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve TÜRSAB arasında koordinasyon gerektirir.
Temel Yetkinlik Kriterleri
1. A Grubu Seyahat Acentası Belgesi Zorunluluğu 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu uyarınca alınmış A Grubu seyahat acentası işletme belgesine sahip olmak temel ön koşuldur.
2. Anlaşmalı Sağlık Tesisi Protokolleri En az 3 adet uluslararası sağlık turizmi yetki belgesine sahip sağlık kurumu ile protokol imzalanması gereklidir.
3. Çok Dilli Operasyonel Altyapı
- 7/24 Çağrı Merkezi: En az 2 dilde (biri İngilizce) hizmet verebilecek altyapı
- Uzman Personel: Çağrı merkezi dışında en az 2 yabancı dil bilen personel (biri İngilizce)
- Dil Yeterliliği: YDS 65+ puan, B2 seviyesi veya mütercim-tercüman diploması
4. Çok Dilli Dijital Varlık En az 3 dilde (Türkçe ve İngilizce zorunlu) aktif web sitesi ve kapsamlı bilgilendirme içerikleri.
Kapsamlı Hizmet Yükümlülükleri
Aracı kurumlar, aşağıdaki hizmetleri sunmayı yazılı olarak taahhüt etmelidir:
- Seyahat sigortası düzenleme
- Detaylı sağlık tesisi araştırması ve bilgilendirme
- Hizmet bedeli ve ödeme koşulları hakkında şeffaf bilgi
- Türkiye içi seyahat organizasyonu
- Pasaport, vize ve konsolosluk işlemleri desteği
- Konaklama ve transfer hizmetleri
- 7/24 hasta ve refakatçi desteği
Yüksek Finansal Yatırım Gereksinimleri
Aracı kurum olarak faaliyet göstermek için gerekli 2025 yılı maliyetleri:
| Maliyet Kalemi | Tutar (TL) | Sorumlu Kurum |
|---|---|---|
| TÜRSAB Üye Kayıt Ücreti | 517.395,00 | TÜRSAB |
| Hizmet İhracatçıları Birliği Aidatı | 45.509,63 | Hizmet İhracatçıları Birliği |
| Acenta Unvan Başvuru Ücreti | 35.000,00 | Kültür ve Turizm Bakanlığı |
| HealthTurkey Platform Üyelik Bedeli | 26.050,00 | HealthTurkey |
| TÜRSAB Yıllık Aidat | 25.869,76 | TÜRSAB |
| USHAŞ Yetki Belgesi Ücreti | 10.300,00 | USHAŞ |
| Kültür ve Turizm Bakanlığı Teminatı | 7.000,00 | Kültür ve Turizm Bakanlığı |
| USHAŞ Başvuru Ücreti | 1.000,00 | USHAŞ |
Toplam yatırım miktarı 668.000 TL’yi aşmaktadır.
Başvuru Süreci ve Zaman Planlaması
Genel Süreç Adımları
1. Ön Hazırlık Aşaması
- Yetkinlik kriterlerinin detaylı analizi
- Eksik olan altyapı ve personel gereksinimlerinin tamamlanması
- Gerekli belgelerin temin edilmesi
2. Başvuru Dosyası Hazırlığı
- Tüm evrakların dijital ortama aktarılması
- Islak imzalı asılların hazırlanması
- Belge ücretlerinin yatırılması
3. Resmi Başvuru
- Sağlık kuruluşları: İl/ilçe sağlık müdürlükleri aracılığıyla
- Aracı kurumlar: USHAŞ online portalı üzerinden
4. Değerlendirme Süreci
- Evrak incelemesi
- Gerektiğinde yerinde denetim
- Eksik belgeler için ek süre tanınması
5. Belge Teslimi
- Ankara’da ilgili kurumlardan (Sağlık Bakanlığı/USHAŞ) teslim alma
- Vekaletname ile teslim alma imkanı
Beklenen Süre
Başvuru sürecinden belge teslimine kadar geçen süre genellikle 1-2 ay arasında değişmektedir. Bu süre, evrakların eksiksizliğine ve kurumların mevcut iş yüküne bağlı olarak uzayabilir.
Yasal Riskler ve Uyum Gereksinimleri
Yetkisiz Faaliyetin Sonuçları
Yetki belgesi olmadan uluslararası sağlık turizmi faaliyeti yürütmek:
- Bakanlık tarafından faaliyet durdurulması
- Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusu
- Cezai yaptırımlarla karşılaşma
Sürekli Uyum Yükümlülüğü
Yetki belgesi alma, tek seferlik bir işlem değildir. Firmalar:
- Mevzuat değişikliklerini sürekli takip etmeli
- Yetkinlik kriterlerini sürdürmeli
- Denetim süreçlerine hazırlıklı olmalı
- Belge yenileme gereksinimlerini takip etmeli
Sektörel Etki ve Gelecek Projeksiyonları
Pazarın Profesyonelleşmesi
Yüksek maliyetler ve katı kriterler, sektörün daha profesyonel ve kurumsal bir yapıya doğru evrilmesine neden olmaktadır. Bu durum:
- Küçük oyuncular için giriş bariyeri oluşturmakta
- Mevcut büyük firmaların pazardaki payını artırmakta
- Sektörel konsolidasyona yol açmakta
- Hizmet kalitesinin genel olarak yükselmesini sağlamakta
Uluslararası Rekabet Avantajı
Sistemli düzenleme ve kalite standartları:
- Türkiye’nin sağlık turizmi destinasyonu olarak itibarını artırmakta
- Hasta güvenini yükseltmekte
- Uluslararası iş birliklerini güçlendirmekte
- Daha organize pazarlama stratejileri geliştirmesine imkan tanımakta
Sonuç ve Stratejik Öneriler
Uluslararası Sağlık Turizmi Yetki Belgesi, Türkiye’de bu alanda faaliyet göstermek isteyen kuruluşlar için artık kaçınılmaz bir gerekliliktir. Belge alma süreci, detaylı planlama, önemli finansal yatırım ve sürekli uyum gerektiren karmaşık bir süreçtir.
Başarılı Başvuru İçin Kritik Tavsiyeler
1. Erken Başlangıç Yetkinlik kriterlerini karşılama ve evrak hazırlığı zaman alan süreçlerdir. Mümkün olan en erken tarihte hazırlıklara başlanmalıdır.
2. Profesyonel Destek Sürecin karmaşıklığı ve yasal riskleri göz önüne alındığında, konusunda uzman danışmanlık firmalarından destek almanız şiddetle önerilir.
3. Finansal Planlama Özellikle aracı kurumlar için yüksek maliyetlerin detaylı finansal planlaması yapılmalıdır.
4. Sürekli Güncelleme Mevzuat değişikliklerini takip etmek ve uyum sağlamak için sistematik bir yaklaşım benimsenmelidir.
5. Kalite Odaklı Yaklaşım Belge alma sürecini sadece yasal bir zorunluluk olarak görmek yerine, hizmet kalitesini artırma fırsatı olarak değerlendirmek uzun vadeli başarı için kritiktir.
Türkiye’nin 2030 yılına kadar sağlık turizmi gelirlerini 20 milyar dolara çıkarma hedefi doğrultusunda, bu belge sektörel dönüşümün temel taşlarından biri olacaktır. Doğru strateji ve profesyonel yaklaşımla, hem yasal gereklilikleri yerine getirip hem de rekabet avantajı elde etmek mümkündür.
Bu yazıda verilen bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır. Kurumunuza özel detaylı bilgi ve güncel mevzuat takibi için mutlaka uzman danışmanlık hizmetimizi almanız önerilir.
